Drzewiński (Derewiński, Drewiński) Wawrzyniec h. Korczak (ok. 1568–ok. 1640), cześnik wołyński, sekretarz królewski i dworzanin pokojowy, poseł sejmowy, syn Bazylego, sekretarza królewskiego, zamożny posesjonat na Wołyniu. W młodych latach źle traktował duchowieństwo prawosławne, ale pod wpływem ks. Konstantego Ostrogskiego, wojewody kijowskiego, przystąpił do akcji przeciw unii jako żarliwy obrońca dyzunii. Ostrogski wraz z innymi przedstawicielami szlachty ruskiej wysłał D-go do króla, w celu złożenia przed synodem brzeskim w r. 1596 żądań wyznawców prawosławia. Na synodzie D. występował przeciw unii, a następnie wysłano go do króla, aby domagał się zniesienia unii i przywrócenia hierarchii, zależnej od patriarchatu carogrodzkiego. Przejawiał ożywioną działalność na sejmikach łuckich (1607 i 1608), a od r. 1616 na sejmach walnych. W r. 1620 wygłosił namiętną mowę sejmową, w której w sposób przesadny przedstawił położenie prawosławnych w Wilnie i we Lwowie, żądał wznowienia metropolii prawosławnej. Pomimo gwałtownych ataków na unię brał udział w rokowaniach z unitami w celu załagodzenia waśni wyznaniowych na Rusi. Po raz pierwszy zwracał się do niego w tej sprawie w r. 1627 Melecjusz Smotrycki, prawosławny bp połocki, który po powrocie z Carogrodu skłaniał się do unii. Uczestniczył też D. w rokowaniach z unitami w r. 1629. Na sejmie w r. 1628 podpisał projekt konstytucji o zwołaniu wspólnego synodu, poprzedzonego przez zjazdy prawosławnych w Kijowie i unitów w Łucku. Porozumiewał się w tej kwestii z unickim archimandrytą żydyczyńskim Józefem Bakowieckim. Wziął czynny udział w r. 1629 w zjeździe prawosławnych w Kijowie, gdzie był »dyrektorem« koła świeckiego. Nie zdołał nakłonić do wysłania delegatów na sobór lwowski (sam uchylił się od tej funkcji) i aby ratować swą pozycję podpisał protestację (12 VII), motywującą absencję prawosławnych różnicą między uniwersałem król. a pierwotnym projektem. Mimo to przybył do Lwowa jako nieoficjalny przedstawiciel dyzunitów wołyńskich, bardziej skłonnych do zgody, i sondował możliwości jej przeprowadzenia. D. spodziewał się – i zaznaczał to – jeszcze w r. 1623 w rozmowie z Rutskim, że po śmierci Zygmunta III prawosławni łatwiej odzyskają swe prawa. Podczas konwokacji 1632 r. należał do komisji, która miała za zadanie pogodzenie prawosławnych z unitami. Oprócz działalności sejmowej był gorliwym protektorem bractw prawosławnych w Łucku, Krzemieńcu, Lublinie, Wilnie. Szczególnie troskliwie opiekował się bractwem łuckim, dla którego uczynił hojny zapis w r. 1638 w celu utrzymania tam szkoły, kaznodziei i przytułku dla ubogich. Uposażył również cerkwie w swych majątkach dziedzicznych na Wołyniu, Paszowie i Pułkanach, a także prawosławny szpital w Łucku. Jemu m.i. dedykował w r. 1618 Cyryl Trankwilion Staurowiecki, swój jedyny druk poczajowski »Zercało bogosłowija«, jemu przypisał Kasjan Sakowicz swoje »Probleme«, a wileńskie bractwo cerkwi Ducha św. polską »Książkę modlitw do różnych świętych«.
Jak większość ówczesnej szlachty prawosławnej występował w obronie różnowierców. W r. 1620 występował w procesie o zburzenie zboru ewangelickiego w Lublinie, a w r. 1632 wspólnie ze szlachtą prawosławną i protestancką domagał się, aby prawa przyznane wówczas dysydentom przysługiwały także arianom. Do końca życia pozostał gorliwym wyznawcą prawosławia. Mowy sejmowe wypowiadał w czystej polszczyźnie, okraszanej polsko-łacińską frazeologią właściwą ówczesnej szlachcie. W dokumentach prywatnych używał jednak przeważnie jęz. ruskiego, a nawet podpisywał się wbrew ówczesnemu zwyczajowi na Wołyniu częściej po rusku niż po polsku. Ożeniony był z Anastazją Zubczewską, córką wychodźcy z Moskwy i sługi kniazia Kurbskiego. Synowie jego w pierwszych latach po śmierci ojca zwalczali unię, pod koniec w. XVII rodzina D-go przechodzi na katolicyzm i polszczy się. W XIX w. jeden z jego potomków Feliks był od r. 1819 profesorem Uniwersytetu Wileńskiego, a potem Akademii chirurgiczno-medycznej.
Okolski, Niesiecki, Boniecki, Uruski podają skąpe i sprzeczne nieraz wiadomości; Żukowicz P., Sejmowaja borba I i II, Petersb. 1901–12; tenże, Materiały dla istorii kijewskago i lwowskago soborow. Zapiski im. Ak. Nauk. t. VIII, nr 15, 1911 r.; Hruszewski, Istoria Ukrainy Rusy VII; Charłampowicz K., Zapadno-russk. prawosławnyja szkoły, Kazań 1898; Chodynicki K., Kościół prawosławny a Rzplta Polska, W. 1934. Najważniejsze dokumenty: Arch. jug. zap. Ros. cz. I, t. I, VI, VII, cz. II, t. I.; Pamiatniki Kijew. Arch. Kom. t. I, IV; Russkaja Istoriczeskaja Bibliotieka t. XIX. Uwagi J. Niecia.
Kazimierz Chodynicki